The Journal of Antibiotics dergisinde yayınlanan bir makalede dirençli bakterilere etki edecek yeni antibiyotiklere gerek duyulduğu konusuna yer verildi.

Bakteriler dünya üzerinde milyarlarca yıldır yaşamakta. Bu süre zarfında doğal olarak oluşan birçok antibiyotikle karşılaştılar ve yaşamlarına devam edebilmek için antibiyotiklere karşı direnç geliştirmeyi öğrendiler. Bu nedenle son 50 yıldır üretilen antibiyotiklere karşı direnç geliştirmeyi öğrenmeleri çok da şaşırtıcı değil.

Tek sorunumuz sadece antibiyotik direnci değil, çoklu ilaç direnci. 2004 yılında patojenik bakterilerin %70’inin mevcut olan antibiyotiklerden en az bir antibiyotiğe direnç geliştirdiği tahmin ediliyordu. Çoklu antibiyotik direncine sahip ‘’süperbakteriler’’ hızla çoğalıyor. Metisiline dirençli S. aureus her yıl birçok enfeksiyona neden oluyor ve hastane kökenli enfeksiyonların yarısından sorumlu tutuluyor.

Biyofilm üretebilen bakterilerin %70’inden fazlasının yaygın olarak kullanılan antibiyotiklerden en az birine karşı dirençli olması muhtemeldir. Hemen hemen tüm patojenlerin mevcut antibiyotiklere zaman içinde artan kararlı bir direnç gösterdiği görülmekle birlikte, direnç gelişimi her antibiyotiğe karşı aynı hızda olmuyor. Bakterinin birden fazla noktasını inaktif hale getirerek geri dönüşümsüz olarak etkileyen antibiyotiklere karşı direnç daha yavaş gelişiyor.

Geçmişte sorunun çözümü yeni antibiyotiklerin geliştirilmesine bağlıydı ancak son yıllarda yeni antibiyotiklerin gelişimi de önemli ölçüde azalmıştır. Bu duruma karşı atılan adımlardan ilki iki etken maddenin karıştırılması ile oluşan antibiyotikler oldu. 1970’lerde direnç gelişimi ağırlıklı olarak Gram (-) bakterilerde gözlenirken, 1980’lerde bu eğilim Gram (+) bakterilerde gözlenmektedir. Bu nedenle Gram (+) bakterilere, özellikle metisiline dirençli S.aureus’a karşı etkili yeni antibiyotiklerin gelişimi hız kazandı.

Sonuç olarak, 80 yıldan bu yana süregelen mikroorganizma-antimikrobiyal ajan savaşı, günümüzde çözülmesi zor bir konu olarak karşımıza çıkmakta.

Mikrorganizmaların geliştirdiği antibiyotik direnci artık tehlikeli bir boyuta ulaşmıştır. Günümüzde yeni antimikrobiyallerin keşfi için alternatif yollar denenmekte; araştırmacılar toprak ve deniz habitatlarından bakteriyel DNA ekstraksiyonu ve büyük DNA parçalarını bakteriyel artifisyel kromozomlara klonlama üzerinde çalışmaktadırlar. Bu çalışmaların yeni ve faydalı natürel antimikrobiyal ürünlerin keşfi ile sonuçlanabileceği umulmaktadır.

Bu yeni tekniklere ek olarak, eski antibiyotiklerin kimyasal ve biyolojik modifikasyonunun halen yeni ve güçlü ilaçların oluşumunda fayda sağlayabileceğine inanılmaktadır.

PP-UNP-TUR-0670 (Ekim 2023)

Referans: Demain AL et al. Microbial drug discovery: 80 years of progress. The Journal of Antibiotics (2009) 62, 5–16.

Bu sitedeki bilgiler, bir hekim veya eczacıya danışmanın yerine geçemez. Daha fazla bilgi için bir hekime ve/veya bir eczacıya başvurunuz.